فعالیت الف تا ث حد جمع توابع چندضابطهای حسابان یازدهم
دو تابع $f(x) = \begin{cases} ۴ & x \le ۲ \\ ۳ & x > ۲ \end{cases}$ و $g(x) = \begin{cases} -۲ & x \le ۲ \\ -۱ & x > ۲ \end{cases}$ را در نظر بگیرید.
الف) ضابطه تابع $f+g$ را بیابید.
پ) آیا حد دو تابع $f$ و $g$ در $x=۲$ وجود دارد؟
ت) آیا حد تابع $f+g$ در $x=۲$ وجود دارد؟
ث) آیا میتوان از قضیه حد مجموع برای محاسبه حد $f+g$ در $x=۲$ استفاده کرد؟ چرا؟
پاسخ تشریحی و گام به گام فعالیت الف تا ث صفحه ۱۳۵ حسابان یازدهم
سلام! این فعالیت یک مثال نقض مهم در مورد **قوانین حد** را بررسی میکند. قضیه حد جمع توابع ($ \lim(f+g) = \lim f + \lim g $) تنها زمانی برقرار است که **حد توابع اصلی ($athbf{f}$ و $athbf{g}$) وجود داشته باشد**. 💡
---
### الف) ضابطه تابع $f+g$
تابع $f+g$ نیز یک تابع چندضابطهای است که ضابطه آن از جمع ضابطههای $f$ و $g$ در هر بازه به دست میآید:
1. **بازه $\mathbf{x \le ۲}$**:
$$(f+g)(x) = f(x) + g(x) = ۴ + (-۲) = \mathbf{۲}$$
2. **بازه $\mathbf{x > ۲}$**:
$$(f+g)(x) = f(x) + g(x) = ۳ + (-۱) = \mathbf{۲}$$
$$\mathbf{(f+g)(x) = ۲ \quad \text{برای } x \in \mathbb{R}}$$
(تابع $f+g$ یک **تابع ثابت** با مقدار ۲ است.)
---
### پ) آیا حد دو تابع $f$ و $g$ در $x=۲$ وجود دارد؟
**۱. بررسی حد تابع $f$ در $x=۲$**:
* **حد چپ ($athbf{x \to ۲^-}$)**: $\lim_{x \to ۲^-} f(x) = ۴$.
* **حد راست ($athbf{x \to ۲^+}$)**: $\lim_{x \to ۲^+} f(x) = ۳$.
* **نتیجه**: چون $\mathbf{۴ \ne ۳}$ است، $\mathbf{\lim_{x \to ۲} f(x) \quad \text{وجود ندارد}}$.
**۲. بررسی حد تابع $g$ در $x=۲$**:
* **حد چپ ($athbf{x \to ۲^-}$)**: $\lim_{x \to ۲^-} g(x) = -۲$.
* **حد راست ($athbf{x \to ۲^+}$)**: $\lim_{x \to ۲^+} g(x) = -۱$.
* **نتیجه**: چون $\mathbf{-۲ \ne -۱}$ است، $\mathbf{\lim_{x \to ۲} g(x) \quad \text{وجود ندارد}}$.
---
### ت) آیا حد تابع $f+g$ در $x=۲$ وجود دارد؟
تابع $\mathbf{(f+g)(x) = ۲}$ یک تابع ثابت است. حد تابع ثابت در هر نقطه، برابر با همان مقدار ثابت است.
$$\mathbf{\lim_{x \to ۲} (f+g)(x) = \lim_{x \to ۲} ۲ = ۲}$$
**نتیجه**: $\mathbf{بله}$، حد تابع $f+g$ در $x=۲$ **وجود دارد**.
---
### ث) آیا میتوان از قضیه حد مجموع برای محاسبه حد $f+g$ در $x=۲$ استفاده کرد؟ چرا؟
* **قضیه حد مجموع**: $\lim_{x \to a}(f(x) + g(x)) = \lim_{x \to a} f(x) + \lim_{x \to a} g(x)$
* **شرط قضیه**: قضیه حد مجموع تنها زمانی قابل استفاده است که **حد هر دو تابع $f$ و $g$ در نقطه $a$ (یعنی $x=۲$) موجود باشد**.
**بررسی**: همانطور که در قسمت (پ) ثابت شد، $\mathbf{\lim_{x \to ۲} f(x)}$ و $\mathbf{\lim_{x \to ۲} g(x)}$ **موجود نیستند**.
* **نتیجه**: $\mathbf{خیر}$، **نمیتوان** از قضیه حد مجموع استفاده کرد.
* **دلیل**: چون **شرط اصلی قضیه** (وجود حد توابع $f$ و $g$ در $x=۲$) نقض شده است. (این مثال نشان میدهد که وجود حد $\lim(f+g)$، لزوماً به معنای وجود حدود $\lim f$ و $\lim g$ نیست.)